Đồng thau là một trong những nguyên liệu có nhiều công dụng hữu ích trong cuộc sống. Cho dù có nhiều yếu tố kim loại khác được tìm thấy và sử dụng nhiều hơn nhưng đồng thau vẫn luôn được ưu tiên lựa chọn. Vậy đồng thau là gì? Cùng yemeneoc.org tìm hiểu nhé.
I. Đồng thau là gì?
Đồng thau là một hợp kim của đồng và kẽm. Màu sắc của chúng sẽ phụ thuộc vào tỷ lệ pha chết giữa 2 kim loại này. Đồng thau có thể được dùng là hợp kim thay thế, chúng phổ biến do chi phí chế tạo, tinh luyện rẻ hơn so với đồng đỏ. Hơn thế, đồng thau còn có đặc tính dẻo chỉ sau đồng đỏ.
Chúng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như sản xuất đồ trang trí, vật liệu hàn, các đầu đạn súng cá nhân…
Đôi khi, đồng thau có màu sắc khác giống với vàng, nó có thể tự duy trì được sự sáng bóng trong điều kiện môi trường bình thường. Đồng thau có màu vàng nhưng tùy theo tỷ lệ kẽm mà mắc sắc có thể khác nhau, cụ thể như sau:
- Nếu tỷ lệ kẽm từ 18-20% thì đồng thau sẽ có màu đỏ.
- Nếu tỷ lệ kẽm từ 20-30% thì đồng thau có màu vàng nâu.
- Nếu tỷ lệ kẽm từ 30-42% thì đồng thau có màu vàng nhạt.
- Nếu tỷ lệ kẽm từ 50-60% thì đồng thau có màu vàng bạch.
Các loại đồng thau được dùng trong công nghiệp thường có tỷ lệ kẽm thấp hơn 45%.
II. Những tính chất cơ bản của đồng thau
Do được phát hiện từ rất sớm nên đồng thau đã trở thành hợp chất có giá trị sử dụng cao do có các tính chất như sau:
- Đồng thau có đặc tính dẻo, nhiệt độ nóng chảy thấp từ 900 đến 940 độ C nên được sử dụng làm nguyên liệu trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau.
- Đặc tính cơ bản của đồng thau có thể thay đổi nếu tỷ lệ pha trộn giữa kém với đồng được thay đổi.
- Khi cho ra đời những sản phẩm có hợp chất đồng, người ta vẫn cho thêm các nguyên tố khác như chì, nhôm, silicon, asen… đề phù hợp với ứng dụng của chúng.
III. Công dụng của đồng thau
Như đã thông tin khi giải thích đồng thau là gì, người xưa sử dụng đồng thau như hợp chất đa năng. Một số ứng dụng của đồng thau trong cuộc sống có thể kể đến như:
- Vật liệu đúc phổ biến: từ xưa, đồng thau đã được dùng để đúc các loại vật dụng khác nhau, chẳng hạn như trống đồng, nhạc khí, vũ khí, các công cụ được dùng trong nông nghiệp…
- Đồng thau được ứng dụng nhiều trong trang trí nhờ vào vẻ ngoài sáng bóng, chúng mang đến tính thẩm mỹ cho từng sản phẩm.
- Đồng thau được dùng để điêu khắc, trạm trổ do có độ cứng cao, độ dẻo phù hợp.
- Đồng thau còn được dùng để sản xuất những đồ vật cần sự ma sát như tay nắm cửa, bánh răng, ổ khóa, đạn vỏ…
- Là chất dẫn điện, dẫn nhiệt tốt nên đồng thau còn được ứng dụng trong công nghiệp điện, nhiệt.
- Đồng thau có đặc tính chống ăn mòn cao nên được dùng trong sản xuất ống nước, đinh vít, bộ tản nhiệt…
IV. Cách nhận biết đồng thau
Để nhận biết được đồng thau, mọi người sẽ thường chỉ nhìn vào đặc điểm màu sắc của nó. Theo đó, đồng thau có màu hơi vàng, sóng bóng trong môi trường tự nhiên. Nhưng do đồng thau là nguyên liệu được dùng làm nhiều món đồ mỹ nghệ nên chúng ta vẫn có nhiều cách khác nhau để thử đồng thau. Dưới đây là một số cách mà bạn có thể áp dụng để thử đồng thau.
1. Hoa văn điêu khắc
Việc nhìn nhận, đánh giá hoa văn điêu khắc trên sản phẩm là 1 cách giúp bạn phân biết được đồng thật. Các sản phẩm mỹ nghệ thật sẽ được chế tác bằng tay vì thế những đường nét hoa văn, điêu khắc sẽ sắc nét, chi tiết chạm khắc nổi đẹp, chạm chìm rõ ràng.
2. Dùng kim loại
Bạn có thể dùng vật kim loại bất kỳ mài nhẹ lên bề mặt của những món đồ làm bằng đồng. Nếu bề mặt của chúng có mắc sắc dần tối thì đó là sản phẩm đồng giả. Bởi vì trong đó có nhiều kim loại pha chế thêm nhằm giảm chi phí sản phẩm.
Những món đồ làm từ đồng thau thật sẽ không bị đổi màu khi màu, hơn thế càng màu thì màu sắc càng bóng.
3. Dùng lửa để thử
Lửa là một trong những cách giúp bạn phân biệt đồng thau thật và giả hiệu quả nhất. Đồng thau có khả năng chịu nhiệt tốt, vì thế khi hơ dưới lửa sẽ không bị biến dạng, màu sắc không thay đổi.
Nếu là đồng giả, pha nhiều tạp chất thì khi gặp lửa sẽ bị ngả màu, không sáng bóng.
V. Nên sử dụng đồng đỏ hay đồng thau trong gia công cơ khí?
Do có tính chất khác nhau nên ứng dụng của đồng đỏ và đồng thau cũng khác nhau. Tùy theo mục đích, nhu cầu mà việc chọn đồng thau hay đồng đỏ sẽ khác nhau.
- Đồng thau dễ định hình, có giá thành thấp nên thường được chọn để chế tạo ra các sản phẩm có giá thành rẻ như đồ trang trí, vật liệu hàn, thiết bị điện. Bên cạnh đó, đồng thau cũng được dùng để làm đồng xu, vật phẩm phong thủy do có vẻ ngoài gần giống với vàng.
- Đồng đỏ có giá thành đắt hơn so với đồng thau, chất lượng và tính thẩm mỹ cũng tốt hơn. Do đó mà đồng đỏ thường được dùng trong hệ thống đường ống nước, đồng hồ đo, chi tiết của tòa nhà.
Cả đồng đỏ và đồng thau đều là nguyên liệu dễ gia công, có độ bền, tính thẩm mỹ cao nên có thể sử dụng cả 2 nguyên liệu này trong gia công sản xuất. Điều quan trọng là bạn phải chọn được sản phẩm đúng chuẩn, có chất lượng và giá thành hợp lý.
Hy vọng với những chia sẻ trên đây bạn đã hiểu thêm đồng thau là gì, những đặc tính và cách nhận biết đồng thau chính xác. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác nhé.